Lụm lặt được vài tấm hình khu chợ Cần Đước trước 1975.Đây là chợ Cần Đước cũ mà ngày nay không còn dấu vết
Chợ Cần Đước là cái chợ khá lớn trong vùng
Trong lịch sử Miền Nam cái tên Cần Đước xuất phát từ cái chợ này
Năm 1923 Pháp dời trung tâm hành chánh từ Rạch Kiến về ngay khúc chợ Cần Đước.Năm 1928 chánh thức lập quận Cần Đước tỉnh Chợ Lớn với quận lị đặt ngay chợ Cần Đước (Marche de Cần Đước)
Cần Đước khi đó thuộc tổng Lộc Thành có 47 thôn phường
Sau Pháp chia tổng Lộc Thành ta 3 tổng khác là :Lộc Thành Thượng, Lộc Thành Trung, Lộc Thành Hạ,đều thuộc tỉnh Chợ Lớn
Lộc Thành Thượng có 6 làng,sau là xã, Lộc Thành Trung 4 xã, Lộc Thành Hạ 6 xã
Lộc Thành Thượng là các xã Long Cang, Long Định, Long Khê, Long Trạch, Long Hoà, Phước Vân ngày nay
Lộc Thành Trung là Long Sơn, Tân Trạch, Mỹ Lệ, Tân Lân ngày nay
Lộc Thành Hạ là Phước Tuy, Tân Ân, Tân Chánh, thị trấn Cần Đước, Phước Đông, Long Hựu Đông, Long Hựu Tây ngày nay
Quận lị Cần Đước đặt tại khu đất có chợ Cần Đước,ngay trước đình làng Tân Ân,ngay doi đất nhô ra giữa sông mà ngày nay khúc sông này đã bị lấp mất làm đường Trần Hưng Đạo kéo dài ra Quốc Lộ 50
Trước 1975 không có cấp “Thị trấn”,đất quận lị Cần Đước lúc đó nằm trên đất 3 xã Phước Tuy,Tân Ân và Phước Đông
Xã Phước Đông là tên mới của xã Phước Yên và Phước Yên Đông nhập lại
Pháp lấy tên chợ Cần Đước đặt tên cho quận Cần Đước
Thành ra nếu bạn về Cần Đước mà ở Rạch Kiến hay Phước Tuy mà hỏi Cần Đước sẽ được dân sở tại chỉ đường về thị trấn huyện lị vì thị trấn là nơi có cái tên Cần Đước đầu tiên
Vị trí chợ Cần Đước hồi xưa là doi đất giữa sộng.Muốn đi vô quận lị phải qua hai cây cầu sắt
Sau 1975 ,để hạn chế thủy triều sông Vàm Cỏ nước lợ lên xuống ruộng lúa bên kia làm nhiều vụ, người ta lấp ngang QL 50 xóa sổ Cầu Chùa,lấp luôn cầu Cần Đước.Sau đó giải tỏa luôn chợ Cần Đước cũ ,đắp một con đường từ chợ cũ thẳng ra QL 50 thành đường Trần Hưng Đạo ngày nay
Cùng với lấn sông cất các khu mới đã san bằng vị trí địa lý có phong thủy tự nhiên doi đất nhô ra giữa sông của Cần Đước xưa
Chợ Cần Đước hiện nay là chợ mới,đã thay đổi vị trí ra sát Quốc Lộ 50,chợ Cần Đước cũ là khúc đường Trần Hưng Đạo trước UBND thị trấn
Cần Đước là tiếng Miên On Đơk,tiếng Khmer chữ On Đơk (អណ្តើក) có nghĩa là con rùa.Nhưng con rùa ở đây là con cua đinh,Cần Đước xưa nay nói xứ mình là “xứ cua đinh”.
Nguyễn Gia Việt
